
Przerost małżowin nosowych u dziecka – przyczyny, objawy i leczenie
Przerost małżowin nosowych u dzieci jest stosunkowo częstym problemem, który może wpływać na jakość oddychania oraz ogólne samopoczucie dziecka. Małżowiny nosowe to struktury w jamie nosowej odpowiedzialne za filtrowanie, nawilżanie i ogrzewanie powietrza. Jednak w przypadku przerostu może dojść do znacznego utrudnienia przepływu powietrza przez nos, co prowadzi do uciążliwych objawów.
Przyczyny przerostu małżowin nosowych u dzieci
Przerost małżowin nosowych może mieć wiele przyczyn. Najczęstsze z nich to:
- Infekcje górnych dróg oddechowych – nawracające infekcje wirusowe i bakteryjne mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego.
- Alergie – przewlekłe alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa (np. spowodowane pyłkami, kurzem czy sierścią zwierząt) często prowadzi do obrzęku małżowin nosowych.
- Przerost migdałka gardłowego – powiększony migdałek może dodatkowo blokować drogi oddechowe, powodując przeciążenie układu oddechowego.
- Predyspozycje genetyczne – niektóre dzieci mogą mieć wrodzoną skłonność do przerostu tkanek śluzowych nosa.
- Czynniki środowiskowe – suche powietrze, zanieczyszczenia oraz narażenie na dym papierosowy mogą przyczyniać się do podrażnienia i przewlekłego obrzęku małżowin.
Objawy przerostu małżowin nosowych u dzieci
Objawy przerostu małżowin nosowych są dość charakterystyczne, a ich nasilenie może się różnić w zależności od stopnia przerostu. Najczęściej występują:
- Ciągłe lub nawracające zatkanie nosa
- Oddychanie przez usta, szczególnie podczas snu
- Chrapanie lub bezdechy senne
- Przewlekły katar (wodnisty lub śluzowy)
- Osłabiony węch
- Częste infekcje zatok przynosowych
- Uczucie zmęczenia i rozdrażnienia z powodu niedotlenienia
- Problemy z koncentracją oraz pogorszenie wyników w nauce
Diagnostyka przerostu małżowin nosowych
Diagnostyka przerostu małżowin nosowych obejmuje:
- Wywiad lekarski – lekarz pyta o objawy, czas ich trwania oraz ewentualne czynniki nasilające.
- Badanie przedmiotowe – rynoskopia (oglądanie wnętrza nosa) pozwala ocenić stopień obrzęku i przerostu małżowin.
- Endoskopia nosa – bardziej szczegółowe badanie za pomocą włókna optycznego umożliwiające ocenę struktur nosa.
- Testy alergiczne – w przypadku podejrzenia alergii warto wykonać testy skórne lub oznaczenie przeciwciał.
- Badania obrazowe – czasami lekarz może zlecić tomografię komputerową, szczególnie przy nawracających infekcjach zatok.
Leczenie przerostu małżowin nosowych u dzieci
Leczenie zależy od przyczyny przerostu oraz stopnia nasilenia objawów. Dostępne metody obejmują:
1. Leczenie farmakologiczne
- Glikokortykosteroidy donosowe – stosowane w formie sprayów zmniejszają stan zapalny i obrzęk błony śluzowej nosa.
- Leki przeciwhistaminowe – pomocne w przypadku alergii.
- Dekongestanty – krótkotrwale stosowane preparaty obkurczające śluzówkę, ale niezalecane do długotrwałego używania.
- Irygacje nosa – płukanie nosa solą fizjologiczną lub specjalnymi roztworami pomaga usunąć nadmiar wydzieliny i nawilżyć śluzówkę.
2. Leczenie chirurgiczne
Gdy leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów, może być konieczne wykonanie zabiegu:
- Konchoplastyka – zabieg polegający na zmniejszeniu objętości małżowin nosowych z zachowaniem ich funkcji.
- Radiofrekwencja (RF) – metoda małoinwazyjna polegająca na obkurczeniu małżowin nosowych za pomocą energii cieplnej.
- Usunięcie migdałka gardłowego – w przypadku, gdy powiększony migdałek jest głównym problemem.
3. Zmiana stylu życia
- Nawilżanie powietrza w domu, szczególnie w okresie grzewczym.
- Unikanie alergenów, takich jak roztocza czy sierś zwierząt.
- Regularne oczyszczanie nosa z wydzieliny.
Powikłania nieleczonego przerostu małżowin nosowych
Brak leczenia przerostu małżowin nosowych może prowadzić do przewlekłego zapalenia zatok, zaburzeń snu (w tym bezdechu sennego), a także wpływać negatywnie na rozwój dziecka z powodu przewlekłego niedotlenienia.
Podsumowanie
Przerost małżowin nosowych u dzieci jest problemem, którego nie należy bagatelizować. Wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie pozwalają uniknąć powikłań oraz znacznie poprawiają komfort oddychania dziecka. W razie występowania przewlekłych objawów warto skonsultować się z laryngologiem, aby dobrać najlepszy plan terapii.